Μια από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές στο κέντρο της πόλης, η Τζαμούδα, κουβαλά τη δική της ιστορία, η οποία ξεκινά από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Σημείο αναφοράς για τη Λεμεσό, σήμερα, βρίσκεται έντονα στην καθημερινότητα του Λεμεσιανού. Παρ’ όλα αυτά, λίγοι γνωρίζουν την ιστορία της περιοχής και, αν και το «Τζαμούδα», παραπέμπει στην τουρκική γλώσσα, η ιστορία της δεν είναι ευρέως γνωστή.
Η Τζαμούδα αποτελεί μία από τις παλαιότερες τουρκοκυπριακές συνοικίες της Λεμεσού. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ακολουθώντας τα έθιμα της θρησκείας τους, οι Οθωμανοί κτίζουν ένα τζαμί, που φέρει το όνομα Αλατζά. Το τέμενος Αλατζά αν και ήταν μικρό σε μέγεθος, εξυπηρετούσε τους κατοίκους της ενορίας Κεσεογλού, οι οποίοι κατέφευγαν σε αυτό για προσευχή, για τις θρησκευτικές τους συνάξεις, καθώς και για τις διάφορες γιορτές του Ραμαζάν.
Το τέμενος Αλατζά δεν έφερε ποτέ μια μεγαλόπρεπη μορφή στην πόλη, ήταν όμως αρκετά γνωστό στην περιοχή. Το κτίριο ήταν φτιαγμένο από πέτρα και είχε ορθογώνιο σχήμα, ενώ διέθετε αποχωρητήρια και βρύση με καθαρό νερό, για να μπορούν να καθαρίζονται οι πιστοί. Με τα χρόνια και με το τέλος της τουρκικής κυριαρχίας στο νησί, το τζαμί δεν έτυχε κάποιας νεότερης συντήρησης, με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί.
Ερείπιο πλέον, το τέμενος κατεδαφίστηκε και τότε, μια εταιρεία Ελληνοκυπρίων, νοικιάζοντας το χώρο από το Εβκάφ (υπεύθυνο για την εποπτεία και διοίκηση όλων των περιουσιών, που ανήκουν σε τεμένη, μουσουλμανικά κοιμητήρια και εκπαιδευτικά ιδρύματα) και θέλοντας να δώσει μια διαφορετική πνοή στην περιοχή, δημιουργεί στη θέση που υπήρχε το τζαμί, ένα χώρο θεάματος. Έτσι, ανεγέρθηκε ο κινηματογράφος Ρίβολι, ο οποίος, όμως, αντικαταστάθηκε μετά από χρόνια, από έναν άλλο κινηματογράφο, το Ρίο (Rio Cinema). Ο κινηματογράφος Ρίο εξακολουθεί να στεγάζεται μέχρι και σήμερα στην ίδια περιοχή, στην οδό Ελλάδος.
Η Τζαμούδα, σήμερα, κατέχει μια κεντρική θέση στην πόλη και διασχίζεται από πολυσύχναστες οδούς, όπως η οδός Ελλάδος, η οδός Αγίας Φυλάξεως και η οδός Γλάδστωνος. Αν και χρόνια έχουν περάσει και ο χώρος δε θυμίζει καθόλου τη συνοικία στην οποία είχε κτιστεί κάποτε το Τέμενος Αλατζά, η περιοχή παίρνει την ονομασία της από το μικρό τζαμί και ονομάζεται Τζαμούδα – ονομασία που εξακολουθεί να διατηρεί μέχρι και σήμερα.
Πηγή πληροφοριών: “Echoes from the past” (2008)
Φωτογραφίες: Τίτος Κολώτας, Παττίχειο Δημοτικό Μουσείο – Ιστορικό Αρχείο – Κέντρο Μελετών Λεμεσού
Το τέμενος Αλατζά
Ο κινηματογράφος Ρίο στην αρχική του μορφή
Ο κινηματόγραφος Ρίο σήμερα
Η περιοχή της Τζαμούδας σήμερα
0.95 km
0.52 km
0.35 km
0.35 km
0.63 km
0.86 km
0.23 km
0.61 km
0.99 km
0.59 km
0.49 km
0.76 km
0.75 km
0.54 km
0.63 km
0.84 km
0.73 km
0.87 km
0.96 km
0.51 km
0.75 km
0.83 km
0.95 km
0.52 km
0.35 km
0.35 km
0.63 km
0.86 km
0.23 km
0.61 km
0.99 km
0.59 km
0.49 km
0.76 km
0.75 km
0.54 km
0.63 km
0.84 km
0.73 km
0.87 km
0.96 km
0.51 km
0.75 km
0.83 km
1.95 km
1.06 km
1.80 km
1.17 km
1.39 km
1.08 km
1.61 km
1.02 km
1.09 km
1.30 km
1.04 km
1.25 km
1.26 km
1.98 km
1.98 km
1.06 km
1.19 km
1.80 km
1.95 km
1.06 km
1.80 km
1.17 km
1.39 km
1.08 km
1.61 km
1.02 km
1.09 km
1.30 km
1.04 km
1.25 km
1.26 km
1.98 km
1.98 km
1.06 km
1.19 km
1.80 km
2.49 km
2.81 km
2.20 km
2.74 km
2.13 km
2.34 km
2.16 km
2.97 km
2.49 km
2.81 km
2.20 km
2.74 km
2.13 km
2.34 km
2.82 km
2.16 km
3.19 km
3.03 km
3.50 km
3.93 km
3.04 km
3.95 km
3.73 km
3.97 km
3.06 km
3.82 km
4.22 km
4.12 km
4.14 km
4.24 km
5.99 km
5.20 km
5.10 km
5.03 km
5.16 km
5.11 km
6.05 km
6.82 km
7.81 km
7.37 km
7.94 km
7.58 km
7.58 km
7.94 km
7.58 km
7.24 km
8.22 km
