Ο Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε μια αδιαμφισβήτητα εξέχουσα μορφή, που στιγμάτισε την ελληνική, αλλά και την παγκόσμια ιστορία ως βασιλιάς του αρχαίου, Μακεδονικού βασιλείου. Η επεκτατική στρατηγική του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον καθιέρωσε ως έναν από τους μεγαλύτερους στρατηγούς όλων των εποχών και η σύνδεση του με τη Λεμεσό, όπως έχει πρόσφατα ανακαλυφθεί, δε θα μπορούσε παρά να θεωρείται ένα σπουδαίο ιστορικό γεγονός.
Στο φως λοιπόν βρέθηκε προ λίγων ετών μια σημαντική ανακάλυψη, μέσα από τις αρχαιολογικές ανασκαφές που πραγματοποίησε το Τμήμα Αρχαιοτήτων, υπό την καθοδήγηση της Δρ. Ελένης Προκοπίου, Αρχαιολογικής Λειτουργού Α’. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν τα κατάλοιπα 2 πρωτοβυαντινών ναών στη θέση «Καταλύματα των Πλακωτών», στην περιοχή Ακρωτηρίου. Ωστόσο, το πιο εντυπωσιακό εύρημα από την ανασκαφή ήρθε με την ανακάλυψη μιας μαρμάρινης προτομής σε τραπεζοφόρο, που φέρει χαρακτηριστικά που παραπέμπουν στη μορφή του Μέγα Αλέξανδρου, η οποία μάλιστα, φαίνεται να αποτελεί προσωποποίηση του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ηρακλείου.
Ο Ηράκλειος, λοιπόν, παρουσιάζεται μέσα από τις ανασκαφές σαν ένας «νέος» Αλέξανδρος, που σύμφωνα με έναν θρύλο, επιστρέφει για να διασώσει την αυτοκρατορία του και να απελευθερώσεις τις Ανατολικές Επαρχίες από τους Πέρσες. Η μαρμάρινη προτομή και οι 2 ναοί αποτελούν τμήμα ενός μνημειώδους εκκλησιαστικού συγκροτήματος, που όπως εικάζεται σχετίζεται με τις μετοικήσεις προσφύγων κατά τη διάρκεια των Περσικών επιδρομών. Ταυτόχρονα, το συγκρότημα, που όπως υπολογίζεται ανεγέρθηκε μεταξύ 616 – 619 μ.Χ., φαίνεται να συνδέεται με τα πλούσια έργα που είχε πραγματοποιήσει στην περιοχή ο Αμαθούσιος Άγιος Ιωάννης, γεγονός στο οποίο οφείλει και το προσωνύμιο «Ελεήμονας».
Τόσο η παρουσίαση του Βυζαντινού Αυτοκράτορα ως Μέγα Αλέξανδρου στη Λεμεσό, όσο και η σύνδεση του εκκλησιαστικού συγκροτήματος με τα έργα του Άγιου Ιωάννη Ελεήμονα, αποτελούν από τα σημαντικότερα ιστορικά στοιχεία της θέσης Καταλύματα των Πλακωτών, στις Βρετανικές Βάσεις Ακρωτηρίου. Η θέση αποτελεί τμήμα ενός σημαντικού συνόλου αρχαιολογικών θέσεων, που εκτείνεται σε όλη τη Χερσόνησο του Ακρωτηρίου.
Η θέση «Καταλύματα των Πλακωτών» εντοπίσθηκε το 1954 μ.Χ. από τον τότε Άγγλο διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων, έτσι ώστε να γνωματεύσει για την εγκατάσταση των Βρετανικών Βάσεων στη Λεμεσό.
Πηγή πληροφοριών: Procopiou Eleni, «The Excavations at Akrotiri-Katalymata ton Plakoton 2007-2014», in Sabbine Rogge (ed.), International Conference, Cyprus in Medieval Times, A Place of Cultural Encounter, Munster 6-8/12/2012, 185-218
* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα αφιερώματα του Project «Ιστορία της Λεμεσού» παρουσιάζουν υλικό που έχει προκύψει από τις μέχρι στιγμής ιστορικές έρευνες. Τυχόν νέα δεδομένα, ενσωματώνονται στα αφιερώματα αφού επιβεβαιωθούν.
Η μαρμάρινη προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την ανασκαφή
Η μαρμάρινη προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Η θέση Καταλύματα των Πλακωτών στο Ακρωτήρι
Απεικόνιση του Μεγάλου Αλέξανδρου
1.60 km
1.60 km
2.45 km
2.45 km
5.42 km
5.30 km
7.19 km
8.96 km
8.87 km
8.72 km
8.51 km
8.78 km
9.17 km
9.34 km
9.81 km
9.27 km
9.03 km
9.49 km
9.19 km
9.82 km
9.52 km
9.03 km
9.07 km
9.15 km
9.81 km
9.06 km
9.09 km
9.38 km
9.04 km
9.01 km
