Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στο χωριό Πελένδρι είναι μία από τις 10 εκκλησίες της Κύπρου, που συμπεριλαμβάνονται στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η ιδιαίτερη ιστορική αξία της εκκλησίας οφείλεται κυρίως στις τοιχογραφίες που καλύπτουν το εσωτερικό της.
Η σημερινή μορφή της εκκλησίας είναι αποτέλεσμα επεμβάσεων διαφόρων εποχών. Η αρχική της μορφή, ένας μονόκλιτος ναός με τρούλο, χρονολογείται γύρω στα μέσα του 12ου αιώνα.
Η εκκλησία καταστράφηκε από άγνωστα αίτια και διασώθηκε μόνο η αψίδα του Ιερού Βήματος, η οποία ενσωματώθηκε στο νέο κτίσμα. Σύμφωνα με επιγραφή στην αψίδα αυτή, η αρχική εικονογράφηση της εκκλησίας χρονολογείται στο 1171 — 1172. Η διακόσμηση με τοιχογραφίες συνεχίστηκε σε διάφορες φάσεις μέχρι τον 16ο αιώνα.
Εικάζεται ότι η εκκλησία υπήρξε κοιμητηριακός ναός, ενώ στο εσωτερικό της υπάρχουν εμφανή τα σημάδια της περιόδου που το χωριό αποτελούσε κτήμα οικογένειας Φράγκων αριστοκρατών.