Ο Φίλιππος Οδυσσέως είναι ένας από τους τελευταίους ράφτες μιας άλλης εποχής!

Ο Φίλιππος γεννήθηκε το 1934 στο Άρσος της ορεινής Λεμεσού και μόλις ενηλικιώθηκε αποφάσισε να μαθητεύσει ως ράφτης στην πόλη. Το 1956 επέστρεψε στο χωριό του και άνοιξε το δικό του ραφτάδικο, λίγα μέτρα από το κέντρο του Άρσους.

Ήταν η εποχή που τα ρούχα ράβονταν όλα κατά παραγγελία και το Άρσος είχε μακρά παράδοση ραφτάδων, ήδη από τον 19ο αιώνα. «Για κάθε φορεσιά χρειαζόμασταν 5 μέρες ή και περισσότερες. Αν είχε επείγουσα ανάγκη ο πελάτης, δουλεύαμε νυχτέρι για να τελειώσει πιο γρήγορα», θυμάται τώρα, στα 86 του χρόνια ο Φίλιππος. Το ραφτάδικο το έχει αφήσει εδώ χρόνια, όμως μέσα στο εργαστήρι του μοιάζει να μην έχει περάσει μέρα από τότε που παρέδωσε το τελευταίο κουστούμι. Κι ο ίδιος μοιάζει να μη σταμάτησε να ράβει ποτέ.

Τα χέρια του κινούνται αργά, πια, όμως οι κινήσεις του είναι το ίδιο αποφασιστικές, μοιάζει να τις κάνει σχεδόν αυτόματα. «Για κάθε φορεσιά έπρεπε να κάνουμε 2 πρόβες, ώστε να κάθονται τα ρούχα ακριβώς πάνω στον πελάτη», εξηγεί ο Φίλιππος. «Όπως κάθε δουλειά, έτσι και η ραπτική απαιτεί προσοχή στη λεπτομέρεια και τέχνη, για να βγάλεις καλό αποτέλεσμα και να σε προτιμά ο κόσμος. Αυτό είχα βάλει σκοπό από την αρχή, γι’ αυτό έκανα καλό όνομα», λέει περήφανα.

Ο Φίλππος σε νεαρή ηλικία (αριστερά) και ως γαμπρός δίπλα στη σύζυγό του (δεξιά).

Όταν πια απέκτησε πείρα και φήμη, ανέλαβε να διδάξει την τέχνη του. «Είχα πάει και στη Μαλλιά, που ήταν τότε μεγάλο χωριό. Έφτιαξα κι εκεί φορεσιές, όμως κοντά μου έμαθε κι ένας Τουρκοκύπριος τη ραπτική». Ο Φίλιππος έφτιαχνε φορεσιές, δηλαδή σακάκι και παντελόνι (ή τη λεγόμενη «κυλόττα» που ήταν της μόδας μετά τον Β’ Π.Π.), όπως επίσης και γυναικεία ταγέρ. Ήταν τέτοια η ιδιαιτερότητα για κάθε τύπο ενδύματος, όμως, ώστε υπήρχε διαφορετικός τεχνίτης για το καθένα, όπως για τα πουκάμισα και τα γυναικεία φορέματα.

Σχολή ραπτικής για γυναίκες από την εταιρεία Singer στο Άρσος (Φωτογραφία: Ηλίας Ιωακείμ, «Άρσος: Υπό την σκέπη του Αποστόλου Φλίππου»)

Η ανδρική μόδα στα μέσα του 20ου αιώνα στο Άρσος (Φωτογραφία: Ηλίας Ιωακείμ, «Άρσος: Υπό την σκέπη του Αποστόλου Φλίππου»)

Οι γιορτινές περιστάσεις ήταν πάντα καλές ευκαιρίες για να φορέσουν οι κάτοικοι του χωριού τα καλά τους (Φωτογραφία: Ηλίας Ιωακείμ, «Άρσος: Υπό την σκέπη του Αποστόλου Φλίππου»)

Ο Κώστας Πέτσας διατήρησε το ραφείο του σε λειτουργία μέχρι και τις αρχές του 21ου πρώτου αιώνα, όπως και ο Φίλιππος Οδυσσέως. (Φωτογραφία: Ηλίας Ιωακείμ, «Άρσος: Υπό την σκέπη του Αποστόλου Φλίππου»)

«Το εγγλέζικο, ολόμαλλο κασμίρι ήταν το καλύτερο ύφασμα σε όλο τον κόσμο», λέει ο Φίλιππος, υπογραμμίζοντας ότι όσοι ήθελαν να επενδύσουν σε ένα καλό ρούχο, φρόντιζαν να ξοδέψουν στο ύφασμα. Άλλωστε, τα σχέδια και η μόδα τότε δεν άλλαζαν τόσο συχνά, επομένως ένα καλό ρούχο μπορούσε να μείνει ακόμα και για δεκαετίες σε πρώτη γραμμή.

Ο Φίλιππος στο ραφείο του.

Το επάγγελμά του έγινε κομμάτι της ταυτότητας του Φίλιππου, ο οποίος ακόμα και στα 86 του συνεχίζει να ντύνεται κομψά, όπως άρμοζε πάντα στον ράφτη του χωριού. Στο ραφτάδικο δεν πηγαίνει τακτικά πια, όταν όμως του ζητήσει κανείς να τον ξεναγήσει στον κόσμο του, το κάνει με προθυμία και δείχνει με περηφάνεια τα σύνεργα της δουλειάς που τον έζησε από παιδί.

Πατάει με αυτοπεποίθηση το πετάλι της κλασικής Singer, που είναι ταυτόσημη πια με το παραδοσιακό επάγγελμα του ράφτη, και περνάει με επιδεξιότητα το ύφασμα κάτω από τη βελόνα. Κι από τη λάμψη στα μάτια του, όταν βρεθεί στο εργαστήρι, καταλαβαίνεις πως η ραπτική ήταν γι’ αυτόν πολλά περισσότερα από μια δουλειά.