Η ιστορία του εμβληματικού κτιρίου στην ύπαιθρο της Λεμεσού, που γοητεύει τους πάντες!

Είναι ένα από τα ομορφότερα κτίρια που βρίσκει κανείς στην ορεινή Λεμεσό, όμως, όπως συμβαίνει με όλα τα κτίρια, ούτε η ιστορία του, ούτε η εικόνα του θα ήταν τόσο σημαντική για τον τόπο, αν δεν φρόντιζαν οι άνθρωποι γι’ αυτό.

Το κτίριο φιλοξενεί μέχρι και σήμερα τον πρώτο επαγγελματικό φούρνο που λειτούργησε στο Άρσος, με την Ροδούλα και τον Κύρο να συνεχίζουν να φτιάχνουν το ίδιο μυρωδάτο ψωμί εδώ και δεκαετίες. Τον φούρνο δημιούργησε κατά τη δεκαετία του 1940 ο Θεμιστόκλης Ψηλογένης, επιστρέφοντας στο Άρσος από την Αφρική με ένα καλό κομπόδεμα, αλλά και εμπειρία από μια αλλιώτικη γωνιά του κόσμου.

Σε αυτό το διώροφο με την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική αποικιακού ρυθμού (τα πράσινα παραθυρόφυλλα και τα κόκκινα κεραμίδια είναι γνώριμα χαρακτηριστικά της), εγκατέστησε ένα βενζινοκίνητο ζυμωτήρι και φούρνο με πετρέλαιο, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά ένα αρτοποιείο μαζικής παραγωγής, που συντηρούσε όμως την πατροπαράδοτη συνταγή του προζυμένιου ψωμιού.

Στον πάνω όροφο του κτιρίου βρισκόταν κάποτε η κατοικία και το ιατρείο του γιατρού του χωριού Αρτέμη και της συζύγου του Παναγιώτας. Σήμερα ζουν εκεί ο Κύρος και η Ροδούλα.

Οι πρώτοι φουρνάρηδες ήταν ο αδερφός του Θεμιστοκλή, Γιαννής, και η γυναίκα του. Στη συνέχεια ανέλαβε ο Λευτέρης Μαντρίδης, με το προσωνύμιο Μαντιπάς (μαντζιπιά ονομάζονταν τότε οι ερασιτεχνικοί φούρνοι στα σπίτια των γυναικών του χωριού, οι οποίες αναλάμβαναν, πέρα από τα δικά τους, να ψήνουν και ψωμιά που πουλούσαν σε χωριανούς ή σε γειτονικά χωριά).

Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, ξεκινούσε τη ζωή του στο χωριό ένα νιόπαντρο ζευγάρι, ο Κύρος και η Ροδούλα. «Ήμουν 16 χρονών όταν παντρεύτηκα και ήρθα το Άρσος», θυμάται η Ροδούλα, η οποία έχει καταγωγή από την Αμαργέτη της Πάφου. «Δεν ξέραμε την τέχνη, όμως ο άντρας μου θεώρησε ευκαιρία την αγορά του φούρνου. Φέραμε έναν άνθρωπο 1-2 μέρες να μας δείξει πως γίνεται το φούρνισμα και από τότε αυτό έγινε η ζήση μας», συμπληρώνει.

Ο Κύρος και η Ροδούλα στην είσοδο του φούρνου.

Για περισσότερα από 50 χρόνια, η ρουτίνα τους είναι ίδια: «Σηκωνόμαστε στις 4 για να ζυμώσουμε τα ψωμιά και να αρχίσουμε το φούρνισμα», λέει η Ροδούλα, η οποία έχει αναλάβει πια το μεγαλύτερο κομμάτι της δουλειάς στον φούρνο, λόγω των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπισε ο Κύρος. «Μέχρι να ξεφουρνίσουμε και να καθαρίσουμε τον φούρνο, φτάνει μεσημέρι και τότε αρχίζει το μαγείρεμα και οι δουλειές του σπιτιού», εξηγεί.

Η Ροδούλα φουρνίζει κάθε Σάββατο και το χωριό και οι απόδημοί του, σπεύδουν να προμηθευτουν το ψωμί της, κουλούρια και ελιόπιτες.

Έτσι, η ζωή μιας ολόκληρης οικογένειας χτίστηκε γύρω από τους ρυθμούς της λειτουργίας του φούρνου. «Δούλευα στον φούρνο κανονικά και όταν ήμουν έγκυος. Σταματούσα λίγες μέρες μόνο, όταν γεννούσα, και μετά έπιανα ξανά δουλειά», λέει η Ροδούλα. Φουρνίζοντας και ξεφουρνίζοντας, το ζευγάρι αυτό των φουρνάρηδων του Άρσους κατάφερε να μεγαλώσει και να σπουδάσει 4 παιδιά.

Τα ιδιαίτερα μεγάλα αυτά ψωμιά, φτιάχνονται για τις γιορτές στην εκκλησία του χωριού.

Παράλληλα, όμως, δεκάδες άλλα παιδιά στο χωριό μεγάλωσαν με την χαρακτηριστική γεύση και το άρωμα του προζυμένιου ψωμιού. Την περίοδο κατά την οποία μοιραζόταν συσσίτιο στους μαθητές του σχολείου, με λαχτάρα τα παιδιά προθυμοποιούνταν να βοηθήσουν στη μεταφορά του, για να απολαύσουν λίγο περισσότερο τη μυρωδιά αυτή.

Τα ψωμιά του Άρσους έφταναν κάποτε μέχρι τις Πλάτρες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν ο πληθυσμός αυξανόταν με την άφιξη των παραθεριστών και υπήρχε ζήτηση.

Σήμερα, τα παιδιά που έγιναν ενήλικες, συνεχίζουν να προμηθεύονται ψωμιά και κουλούρια από τα χέρια της Ροδούλας. Αντέχοντας πεισματικά στον χρόνο, παρά την καταπόνηση από τη σκληρή δουλειά 50+ χρόνων, οι φουρνάρηδες του Άρσους συντηρούν την παράδοση. Μαζί με αυτή, διασώζεται και ένα ιστορικό κτίριο, πραγματικό στολίδι για το χωριό, αλλά και οι μνήμες όσων γεύτηκαν τη νοστιμιά του ψωμιού του Άρσους.