Αγαπητός στους Λεμεσιανούς, αλλά και σε όσους βρίσκονταν σε αντίθετες πολιτικές παρατάξεις, ο Χριστόδουλος Σώζος άφησε το δικό του σημάδι στην ιστορία, αφού μέχρι σήμερα αποτελεί το μοναδικό Δήμαρχο σε ολόκληρο τον ελληνισμό, που πέθανε στο πεδίο της μάχης ως ένας απλός στρατιώτης.
Ο γενναίος άντρας, αν και διατελούσε Δήμαρχος Λεμεσού, μετέβη στην Ελλάδα για να βρεθεί στο πλευρό των Ελλήνων και να πολεμήσει εναντίον των Τούρκων, κατά τη διάρκεια του Α' Βαλκανικού Πολέμου. Όμως, η συμμετοχή του στη μάχη απεδείχθη μοιραία και ο Δήμαρχος έπεσε το 1912 στο μέτωπο, σαν ένας απλός στρατιώτης, στην τοποθεσία Μπιζάνι της Ηπείρου, κοντά στην πόλη των Ιωαννίνων. Η πόλη, θέλοντας να δείξει την ευγνωμοσύνη και την εκτίμηση της θυσίας του Δημάρχου, έστησε την προτομή του στις όχθες μιας λίμνης, ενώ μια δεύτερη προτομή φιλοτεχνήθηκε προς τιμήν του και στη Θεσσαλονίκη το 2018.
Ο Χριστόδουλος Σώζος γεννήθηκε στη Λεμεσό και η ενασχόληση του με τα κοινά και την πόλη ξεκίνησε μετά τις σπουδές του στην Αθήνα, στη νομική. Επιστρέφοντας στην Κύπρο, άρχισε να εργάζεται ως δικηγόρος. Από τότε, ασχολήθηκε έντονα με την πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή της Λεμεσού, ώσπου το 1908 ανέλαβε τη Δημαρχία της πόλης. Ο Χριστόδουλος Σώζος έχει ταυτίσει το όνομα του με σπουδαία και σημαντικά έργα στη Λεμεσό, όπως τον ηλεκτρικό φωτισμό της πόλης (μάθε περισσότερα για τον ηλεκτρισμό στη Λεμεσό εδώ), την έναρξη των έργων για την κατασκευή προκυμαίας στη Λεμεσό, τη δημιουργία της Ατμοπλοϊκής Εταιρείας Λεμεσού, ενώ ακόμα υπήρξε συνιδρυτής του Λαϊκού Ταμιευτηρίου Λεμεσού.
Ο άντρας που έχει χαρακτηριστεί ως ήρωας, προοδευτικός πολιτευτής και βουλευτής, πετυχημένος δικηγόρος, Δήμαρχος και επιχειρηματίας υπήρξε αναμφισβήτητα μια εξέχουσα μορφή που σημάδεψε πρωτίστως τη Λεμεσό και την Κύπρο, αλλά και ολόκληρο τον ελληνισμό. Με την προτομή στη Θεσσαλονίκη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, η προσωπικότητα του Χριστόδουλου Σώζου γίνεται ένα μόνιμο σημείο αναφοράς στην ιστορική μνήμη των Ελλήνων, 1 αιώνα μετά το θάνατο του.
Ο Δήμος Αμπελοκήπων στη Θεσσαλονίκη τίμησε το Χριστόδουλο Σώζο το Μάρτιο του 2018, με τα αποκαλύπτηρια της προτομής του σε μια λαμπρή τελετή.
Πληροφορίες: Limassolinhistory
* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα αφιερώματα του Project «Ιστορία της Λεμεσού» παρουσιάζουν υλικό που έχει προκύψει από τις μέχρι στιγμής ιστορικές έρευνες. Τυχόν νέα δεδομένα, ενσωματώνονται στα αφιερώματα αφού επιβεβαιωθούν.
Ο Χριστόδουλος Σώζος
Τελετή αποκαλυπτηρίων της προτομής του Χριστόδουλου Σώζου στην όχθη της λίμνης των Ιωαννίνων. Φωτογραφία: Limassolinhistory
Το γραφείο του Χριστόδουλου Σώζου όπως είναι σήμερα στο Παττίχειο Δημοτικό Μουσείο – Ιστορικό Αρχείο – Κέντρο Μελετών Λεμεσού
