Ούτε Μαϊάμι, ούτε Χαβάη είναι η Λεμεσός, έτσι ούτε οι ναυαγοσώστες της είναι πρωταγωνιστές του σινεμά και της τηλεόρασης. Τις 16 οργανωμένες παραλίες της επαρχίας, από τη Δύση μέχρι την Ανατολή, τις παρακολουθούν κυρίως άνθρωποι γεννημένοι και μεγαλωμένοι σ’ αυτή την ίδια θάλασσα.
Ναι, μπορεί να έχει αποκτήσει μυθικές διαστάσεις ο ρόλος τους στις ακτές, με αφορμή το θρυλικό Baywatch της δεκαετίας του ’90, όμως οι 46 άντρες και γυναίκες ναυαγοσώστες είναι παιδιά της διπλανής πόρτας, που τους συναντάς καθημερινή στο δρόμο, στις καφετέριες, στις γειτονιές. Βέβαια, αν και δεν είναι ήρωες στο γυαλί, έχουν αποδειχθεί πολλές φορές ήρωες στη θάλασσα. Αφοσιωμένοι και αποφασιστικοί, οι ναυαγοσώστες δεν είναι στην παραλία για φιγούρα, αλλά επειδή όσες φορές δεν ήταν εκεί, κάποιος το πλήρωσε με τη ζωή του.
Μιλώντας για το ρόλο και τις αρμοδιότητές τους, ο Ανδρέας Ησυχίου αποκαλύπτει ποιοι πραγματικά είναι οι ναυαγοσώστες της Λεμεσού, πόσο γυμνάζονται, τι τρώνε, αν φλερτάρουν και αν, τελικά, έχουν τίποτα κοινό με τη μυθική εικόνα των πρωταγωνιστών του Baywatch.
Η δύναμη αυτού που κινδυνεύει να πνιγεί πολλαπλασιάζεται, επειδή από τον πανικό εκκρίνεται αδρεναλίνη... μπορεί εύκολα να σε παρασύρει στον πνιγμό.
Τι προετοιμασία και γνώσεις χρειάζεται κάποιος για να είναι ναυαγοσώστης;
Ένας ναυαγοσώστης πρέπει να έχει δίπλωμα της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ναυαγσωστικής, δίπλωμα στη χρήση αυτόματου μηχανισμού εξωτερικής απινίδωσης και άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους.
Παίζει ρόλο ο χαρακτήρας κάποιου για να ανταπεξέλθει;
Φυσικά! Ένας ναυαγοσώστης πρέπει να έχει ακέραιο χαρακτήρα. Ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή με πολύ κόσμο και προκύπτουν πολλά και διάφορα ζητήματα, επομένως πρέπει να είναι πάντα καλοπροαίρετος και ευγενικός στις συναναστροφές του. Την ίδια στιγμή, χρειάζεται να έχει δυναμισμό και αυτοπεποίθηση. Συχνά είναι ακραίες οι συνθήκες που θα πρέπει κάποιος να αντιμετωπίσει, και πρέπει να έχει την ψυχραιμία και τις ψυχικές δυνάμεις για να το χειριστεί.
Πόσοι νέοι ναυαγοσώστες παίρνουν το δίπλωμά τους κάθε χρόνο;
Ο Επαρχιακός Ναυαγοσωστικός Όμιλος Λεμεσού εκπαιδεύει γύρω στα 140 άτομα το χρόνο με ποσοστό επιτυχίας 95%.
Είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός, αλλά το ποσοστό των γυναικών είναι μικρό.
Ναι, είναι πολύ λιγότερες οι γυναίκες που θέλουν να ασχοληθούν με τη ναυαγοσωστική. Σήμερα, από τους 46 ναυαγοσώστες, μόνο 2 είναι γυναίκες. Είναι, βέβαια, εξίσου ικανές με τους άντρες. Μάλιστα, κάποιες είναι και εκπαιδεύτριες. Δε νομίζω ότι είναι θέμα μυϊκής δύναμης, αλλά μάλλον αφορά την ψυχολογία. Όταν χρειάζεται να διασωθεί από τη θάλασσα κάποιος που είναι λιπόθυμος ή ακόμα και νεκρός, κάποιες κοπέλες λυγίζουν μπροστά σε αυτό. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν επηρεάζονται και άντρες με τον ίδιο τρόπο, αλλά είναι πιο σπάνιο.
Υπάρχει και το φλερτ σε αρκετές περιπτώσεις, πάντα, φυσικά, στα πλαίσια της ευπρέπειας.
Είναι εύκολο να είναι κανείς ναυαγοσώστης;
Καθόλου εύκολο. Εκτός από τη διάσωση από πνιγμό, επιβλέπει οτιδήποτε συμβεί στην παραλία. Συνεργαζόμαστε με τις τοπικές και αστυνομικές αρχές της περιοχής. Ακόμα και ρόλο σα σημείο πληροφοριών για τουρίστες και ντόπιους, έχουμε.
Τι περιλαμβάνει το τυπικό 24ωρο ενός ναυαγοσώστη;
Πρέπει να ξυπνά νωρίς το πρωί και να είναι στη παραλία 1 ώρα πριν αναλάβει καθήκον, για την πρωινή του προθέρμανση στο νερό, για να ετοιμάσει το πόστο του, να συντηρήσει τα υλικά διάσωσης και το σκάφος του. Αφού σχολάσει, θα αφιερώσει κάποιο χρόνο στον εαυτό του, στους δικούς του ανθρώπους, αλλά, αν την επόμενη μέρα εργάζεται, πρέπει να κοιμηθεί τουλάχιστον 8 ώρες.
Γυμνάζεστε καθημερινά; Προσέχετε πάντα τη διατροφή σας;
Ένας ναυαγοσώστης πρέπει απαραιτήτως να είναι σε άρτια φυσική κατάσταση. Δεν μπορεί να κάνει συνέχεια κραιπάλες. Χρειάζεται να είναι λιτοδίαιτος, γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να επέμβει για διάσωση. Η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τις ικανότητές του.
Η γυμναστική είναι απαραίτητο κομμάτι της δουλειάς. Η προθέρμανση πριν τη βάρδια περιλαμβάνει κολύμπι, κάποιες μέρες σε μεγάλες αποστάσεις και κάποιες μέρες με ταχύτητα, προπόνηση στην ελεύθερη κατάδυση, ώστε να εκπαιδευτούν τα πνευμόνια μας για διασώσεις σε βάθος έως και 3 μέτρα χωρίς οξυγόνο και, φυσικά, ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών στην ξηρά με μονόζυγο, κοιλιακούς, έλξεις και κάμψεις, σε επαναλαμβανόμενα σετ.
Δηλαδή στη βάρδια των 8 – 10 ωρών δεν τρώτε;
Φυσικά και τρώμε, όπως επίσης πίνουμε πολύ νερό. Και ο καφές είναι κομμάτι της ρουτίνας μας. Πολύς καφές, μάλιστα, ακόμα και υπερβολικός καμιά φορά. Τα φρούτα είναι πάντα στο ψυγείο που έχει ο πύργος, όπως επίσης και κάποια ελαφριά γεύματα.
Ο καφές είναι συνήθεια που πάει με το τσιγάρο. Ισχύει και για τους ναυαγοσώστες αυτό;
Το κάπνισμα σίγουρα δεν είναι κάτι που βοηθάει στη δουλειά μας, αλλά κάποιοι συνάδελφοι είναι καπνιστές. Φροντίζουν, βέβαια, να το περιορίζουν, όπως επίσης και να το αποφεύγουν τελείως στη βάρδια τους.
Τι ηλικία έχουν ο νεότερος και ο μεγαλύτερος από τους ναυαγοσώστες της Λεμεσού;
Από αυτούς που είναι σήμερα ενεργοί, ο νεότερος είναι 18 χρονών και ο μεγαλύτερος 52.
Ποιο ήταν το πιο δύσκολο περιστατικό διάσωσης που κληθήκατε να διαχειριστείτε στα χρόνια που θυμάσαι;
Έχουμε αρκετά περιστατικά διπλού παραλίγο πνιγμού. Όταν κάποιος χωρίς γνώσεις διάσωσης προσπαθεί να σώσει φίλο του, τελικά κινδυνεύουν και οι 2. Ευτυχώς μέχρι τώρα δεν είχαμε θάνατο από τέτοια αιτία. Η δύναμη αυτού που κινδυνεύει να πνιγεί πολλαπλασιάζεται, επειδή από τον πανικό εκκρίνεται αδρεναλίνη στο σώμα του, και αυτό σημαίνει ότι μπορεί εύκολα να σε παρασύρει μαζί του στον πνιγμό.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της καθημερινότητας ενός ναυαγοσώστη;
Όταν η παραλία, κυρίως το Σαββατοκύριακο, είναι ασφυκτικά γεμάτη και η ζέστη και η υγρασία είναι ανυπόφορες, πρέπει να καταφέρνουμε και να μένουμε συγκεντρωμένοι στη δουλειά. Ακόμα κι αν κάποιος νιώθει θολούρα, πρέπει να διατηρεί την παρατηρητικότητά του.
Ποιο είναι το πιο ευχάριστο κομμάτι της καθημερινότητας ενός ναυαγοσώστη;
Όταν δέχεται την αγάπη και τα καλά λόγια του κόσμου για το λειτούργημα που επιτελεί. Το επάγγελμα αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα, αλλά η αγάπη του κόσμου και η ηθική ικανοποίηση του να σώσεις μια ανθρώπινη ζωή, είναι η καλύτερη ανταμοιβή.
Ποια είναι η πιο δύσκολη παραλία για ένα ναυαγοσώστη στην επαρχία Λεμεσού και γιατί;
Όλες οι παραλίες έχουν βαθμό επικινδυνότητας, αλλά μια παραλία όπως του Κουρίου, για παράδειγμα, είναι αρκετά δύσκολη, λόγω των ισχυρών ρευμάτων και των μεγάλων κυμάτων που δημιουργούνται. Γι’ αυτό και οι ναυαγοσώστες προτιμούν τις παραλίες στις οποίες μεγάλωσαν, αφού τις γνωρίζουν και καλύτερα.
Το Baywatch έχει δημιουργήσει μια μυθική και «σέξυ» εικόνα για τους ναυαγοσώστες. Εσάς πως σας αντιμετωπίζουν στην παραλία;
Πράγματι, υπάρχει και αυτή η πλευρά του επαγγέλματος, όπου ο ναυαγοσώστης θεωρείται ο ήρωας. Υπάρχει και το φλερτ σε αρκετές περιπτώσεις, πάντα, φυσικά, στα πλαίσια της ευπρέπειας.
Παλιότερα, ήταν πιο συχνό το φαινόμενο και χρειαζόταν να γίνουν και επιπλήξεις σε συναδέλφους. Είχαν υπάρξει και 1 – 2 ψευδείς καταγγελίες για τη στάση των ναυαγοσωστών και, έτσι, έχει αλλάξει πολύ το δημόσιο προφίλ μας σήμερα. Άλλωστε, έχει αναβαθμιστεί πολύ το επάγγελμα, καθώς τα νέα παιδιά που απασχολούνται έχουν συνήθως πανεπιστημιακή μόρφωση και ήθος και είναι πολύ υπεύθυνοι. Δεν είμαστε στην παραλία για το χαβαλέ.
Πολύς καφές, ακόμα και υπερβολικός καμιά φορά. Τα φρούτα είναι πάντα στο ψυγείο που έχει ο πύργος...
Έχουν υπάρξει ευτράπελα που θυμάσαι πολύ έντονα;
Ναι, θυμάμαι κάποια, αν και σίγουρα είναι πολύ περισσότερα. Πέρσι ένας απελπισμένος προσπαθούσε επανειλημμένα να αυτοκτονήσει με πνιγμό, μπαίνοντας κάτω από το νερό. Τον φέρναμε στην ακτή και αυτός ξαναγύριζε στο νερό. Ειδοποιήθηκε, βέβαια, η αστυνομία, αλλά οι ναυαγοσώστες ήταν αυτοί που πάλευαν αρκετή ώρα να τον αποτρέψουν από αυτό που είχε αποφασίσει να κάνει.
Σε άλλες περιπτώσεις έτυχε να διασώσουμε κάποιους από πνιγμό και πριν έρθει το ασθενοφόρο να τους παραλάβει τράπηκαν σε φυγή, γιατί ήταν αλλοδαποί χωρίς άδεια παραμονής και φοβήθηκαν, ενώ κανονικά μετά από διάσωση, κάποιος πρέπει να μεταβεί σε νοσοκομείο.
Τι χρειάζεται η ναυαγοσωστική στη Λεμεσό για τη σωστή φύλαξη των παραλιών;
Σίγουρα πρέπει το επάγγελμα να κατοχυρωθεί και να λειτουργεί σε μόνιμη βάση η φύλαξη. Πρέπει, βέβαια, να εκσυγχρονιστούν και τα μέσα διάσωσης, κυρίως τα ταχύπλοα, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις είναι ακατάλληλα και επικίνδυνα.
Οι ναυαγοσώστες μπορεί να είναι τόσο γνώριμοι, όσο και άγνωστοι. Μπορεί να μοιάζουν απόμακροι στους πύργους τους, με το βλέμμα καρφωμένο στον ορίζοντα και στη θάλασσα. Είναι, όμως, παράλληλα, γνήσιοι Λεμεσιανοί μέχρι το κόκκαλο,δραστήρια μέλη της τοπικής κοινωνίας και απόλυτοι λάτρεις της θάλασσας και της διασκέδασης. Έτσι, Baywatch μπορεί τελικά να μην είναι, αλλά σίγουρα ανήκουν σε μια δική τους κατηγορία ηρώων της καθημερινόττηας, που για κάποιους μπορεί να γίνονται και πρότυπο.
