Ο καφές, το αγαπημένο ρόφημα που συντροφεύει την καθημερινότητα των περισσότερων Λεμεσιανών σήμερα, υπήρξε πολλές φορές αντικείμενο συζήτησης και διαφωνίας όσον αφορά την προέλευση του. Άλλοι υποστηρίζουν πως είναι ελληνικός, αραβικός, τούρκικος κι άλλοι πως είναι κυπριακός. Η ιστορία της Λεμεσού, παίρνοντας μας πίσω στην εποχή της Τουρκοκρατίας, φαίνεται να ρίχνει αρκετό φως και να δίνει λύση στη διαμάχη, αφού η εμφάνιση των πρώτων καφενείων στην πόλη, αποδεικνύει πως η Λεμεσός άρχισε να αγκαλιάζει τον καφέ εκείνη την περίοδο.
Με το λιμάνι να αποτελεί κέντρο εμπορίου, τον πυρήνα της οικονομικής δραστηριότητας της Λεμεσού και επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο, η πόλη άρχισε σιγά-σιγά να δημιουργεί δημόσιους χώρους αναψυχής κοντά στο λιμάνι, τα λεγόμενα καφενεία, προσφέροντας μυρωδάτους καφέδες, που ψήνονταν πυρετωδώς από τους καφετζήδες. Έτσι, την εποχή της Οθωμανικής κυριαρχίας στο νησί, υπήρχαν διάφορα καφενεία, μαγειρεία και εστιατόρια, που συγκέντρωναν καθημερινά πλήθος κόσμου, από απλούς πολίτες που πήγαιναν για να απολαύσουν τον καφέ τους, μέχρι λιμενεργάτες και εμπόρους, που συγκεντρώνονταν για να προσάψουν οικονομικές συμφωνίες.
Η νέα, τότε, τάση άρχισε να διαδίδεται και να γίνεται αγαπημένη συνήθεια των Λεμεσιανών και τα επόμενα χρόνια που ακολούθησαν. Τα καφενεία δημιουργούνταν κυρίως σε παραλιακές και κεντρικές τοποθεσίες, σε υπαίθριους ή εσωτερικούς χώρους, συγκεντρώνοντας, αρχικά, κυρίως άντρες. Έτσι, οι κάτοικοι, ανεξαρτήτου κοινωνικής τάξης, μαζεύονταν στα καφενεία για να ανταλλάξουν τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά νέα της πόλης, να διαβάσουν την εφημερίδα τους και να συζητήσουν για τα θέματα που τους απασχολούσαν.
Οι Λεμεσιανοί κάθονταν γύρω-γύρω από τα μικρά τραπεζάκια, απολάμβαναν τον καφέ τους και αρκετά συχνά κάπνιζαν ναργιλέ, μια συνήθεια που άρχισε να αναπτύσσεται επί Τουρκοκρατίας.
Σήμερα, αν και η μορφή των καφενείων άλλαξε σε μεγάλο βαθμό, η συνήθεια παραμένει το ίδιο αγαπητή. Οι διάφορες καφετέριες της Λεμεσού, συγκεντρώνοντας κόσμο από διάφορες ηλικίες, είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα χώρο που προσφέρει καφέ. Σ’ αυτά τα μέρη, οι Λεμεσιανοί βρίσκουν ένα φιλικό τόπο συνάντησης για να μοιραστούν τις ανησυχίες και τι χάρες τους, ακριβώς όπως και τότε.
Φωτογραφίες: Παττίχειο Δημοτικό Μουσείο – Ιστορικό Αρχείο – Κέντρο Μελετών Λεμεσού, Λεμεσού Μνήμες
* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα αφιερώματα του Project «Ιστορία της Λεμεσού» παρουσιάζουν υλικό που έχει προκύψει από τις μέχρι στιγμής ιστορικές έρευνες. Τυχόν νέα δεδομένα, ενσωματώνονται στα αφιερώματα αφού επιβεβαιωθούν.
Τούρκικο καφενείο δίπλα από καμάρες στο κέντρο της Λεμεσού
Καφενείο στον παραλιακό της Λεμεσού
Διάφορες καφετέριες στην Πλατεία Σαριπόλου
Σύγχρονο καφενείο στο κέντρο της Λεμεσού
