Από την Εύα Γιαννούκου
Φώτο από Lemonade Creative
Άνοιξε την πόρτα γελαστός. «Μόλις τέταρτη μέρα στη δουλειά», είπε, δείχνοντας ήδη ενθουσιασμένος για όσα θα ακολουθήσουν. Καθόμαστε στο μικρό σαλονάκι του γραφείου Δημάρχου. Δίπλα είναι το γραφείο, φορτωμένο ανοιχτούς φακέλους και έγγραφα, εκεί όπου ο ίδιος κλείνει περισσότερες από 12 ώρες δουλειάς, από τότε που ανέλαβε επίσημα τα καθήκοντά του. Το κινητό χτυπάει ασταμάτητα και η οθόνη αναβοσβήνει δαιμονισμένα. Το αφήνει στην άκρη και το γυρίζει μπρούμυτα. Δόγμα του είναι ότι αν πρέπει να συγκεντρωθείς κάπου, δεν μπορεί να σε διακόπτει συνέχεια ένα τηλεφώνημα. «Λοιπόν, αρχίζουμε;».
Σε μια ανατρεπτική συνέντευξη στο All About Limassol (τον Επίσημο Οδηγό Πόλης της Λεμεσού) ο Δήμαρχος μίλησε για εκείνα που δεν έχει πει ποτέ μέχρι σήμερα: για τον δικό του «επίγειο παράδεισο» στη Λεμεσό, τον ιερέα παππού που τον «έσωσε» στις δύσκολες ώρες στην Αμερική και το μουστάκι που κουβαλάει σχεδόν μια ολόκληρη ζωή…
Μιλήσαμε για ώρα, τόση ώστε να είναι ξεκάθαρο ότι δεν ήταν αρκετή. Ο πράος πολιτικός με το χαρακτηριστικό μουστάκι - το απέκτησε στο στρατό, το κράτησε στις σπουδές και το διατηρεί από τότε – είναι ένας χαρακτήρας πολύπλευρος, γεμάτος εκπλήξεις και αντιθέσεις: ανυπόμονος μα και μεθοδικός, απαιτητικός μα και στήριγμα για τους συνεργάτες του, κοσμοπολίτης αλλά και παραδοσιακός, φίλος της προόδου, αλλά και της παράδοσης, αγχώδης αλλά και έτοιμος για το ρίσκο, ο οικογενειάρχης, αλλά και ο φιλόδοξος πολιτικός.
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεννηθείς το 1953 στη Λεμεσό, μαθητής της Β’ Αστικής Σχολής Λεμεσού και του Λανίτειου Γυμνασίου Λεμεσού Αρρένων, στην πρακτική κατεύθυνση, είναι σήμερα στα 63 του ο νέος Δήμαρχος Λεμεσού.
Το Dartmouth ήταν ένα από τα πιο δύσκολα πανεπιστήμια, ένα από τα ΙV League πανεπιστήμια. Είχα την τύχη να πάρω μια υποτροφία και βρέθηκα σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικό. Δεν είχα την τύχη να είμαι σε μια μεγάλη κοινότητα Ελλαδιτών ή Κυπρίων και αυτό ήταν και καλό και κακό. Κακό γιατί ένιωθες τη μοναξιά του να είσαι μακριά από οικείο περιβάλλον, αλλά ήταν καλό γιατί είχα τη δυνατότητα να συναναστραφώ και με πολλούς ξένους φοιτητές, αλλά και με Αμερικανούς, όπου γνώρισα τον αμερικανικό τρόπο ζωής, με τα καλά και τα κακά του.
Σε προσωπικό επίπεδο, από πολύ μικρός είχα πρότυπο τον παππού μου, που ήταν ιερέας και ήταν ένας πολύ ήρεμος άνθρωπος. Είχε όλα τα χαρακτηριστικά που θα ήθελε να έχει κάποιος: θυμόσοφος, με ευρύτητα πνεύματος. Σε στιγμές δύσκολες έφερνα στο μυαλό την εικόνα του και ηρεμούσα.
Η Αμερική είναι μια χώρα αντιφάσεων, φιλόξενη και αφιλόξενη, δημοκρατική και αντιδημοκρατική, προοδευτική και οπισθοδρομική. Αν κρατήσεις τα θετικά, δεν παύει να είναι ο χώρος στον οποίο διενεργούνται τα πάντα, από την πολιτική έως την τέχνη. Από την Αμερική έφυγα κερδισμένος.
Στόχος δεν είναι να τιμωρηθείς, αλλά να μάθεις από τα λάθη. Και ναι, όπου πρέπει να υπάρχει και η τιμωρία, γιατί όχι. Ένα λάθος είναι θετικό όταν μάθεις από αυτό. Ένα λάθος είναι αρνητικό, όταν επαναλαμβάνεται.
Με βοήθησε στην αναγνώριση της πολυπολιτισμικότητας των κοινωνιών. Δεν υπάρχουν Αμερικανοί, πέραν των Ινδιάνων – όλοι οι υπόλοιποι είναι μετανάστες ουσιαστικά. Είναι μια κοινωνία στην οποία εξακολουθεί να υπάρχει το σύστημα αξιοκρατίας, είναι ένα σύστημα που αναγνωρίζει τους κανόνες και τους αξιοποιεί, παρά το γεγονός ότι και εκεί υπάρχουν κάποια κυκλώματα.
Χαρακτηριστικό στοιχείο των Αμερικανών είναι η σκληρή δουλειά. Αυτό πέρασε σε εμένα, αφού βρέθηκα εκεί χωρίς κανένα στήριγμα και αν σκουντουφλούσα μπορούσα να στηριχθώ μόνο στον εαυτό μου. Έτσι και έμαθα να κάνω. Έχω κρατήσει μια μεθοδολογία - θέτω στόχους και τους κυνηγώ.
Είμαι στο γραφείο από τις 7μιση μέχρι τις 8 σίγουρα. Έτσι πρέπει να είναι και έτσι υποψιάζομαι ότι θα είναι. Κάπως έτσι ήταν και η θητεία μου ως υπουργός για 2 χρόνια. Τότε, κάποια στιγμή πήγα στο σπίτι πριν τις 11 και η γυναίκα μου με ρώτησε αν ήμουν άρρωστος. Το Δημαρχείο υπερβαίνει των απαιτήσεων ενός υπουργείου.
Υπάρχει ένας φυσιολογικός συγκεντρωτισμός για το Δήμαρχο, αφού πολλές αποφάσεις απαιτούν την καθοριστική σου συμβολή. Οφείλεις να είσαι ενήμερος, να αφιερώνεις ώρες, να διαβάζεις, να ενημερώνεσαι, να έχεις ένα πλέγμα συνεργατών. Δεν πρέπει ο Δήμαρχος να απομονωθεί από τους υπηρεσιακούς του Δήμου, πολλοί από τους οποίους είναι εξαιρετικοί. Αλίμονο αν δεν πιάνεις τον παλμό και τις εισηγήσεις του κόσμου.
Δεν μπορεί η οικογένεια, τα παιδιά, οι φίλοι να έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Χρειάζεται χρόνος, όχι απλά το γνωστό «ποιοτικός χρόνος», χρειάζεται και χρόνος. Έχω 2 παιδιά, 26 και 28 ετών και 1 εγγόνι. Ο καθένας βρίσκει τις ισορροπίες του. Κάποια πράγματα πρέπει να τα σέβεσαι. Δεν μπορείς για παράδειγμα να κάθεσαι στο τραπέζι και να απαντάς συνέχεια τηλέφωνα.
Από τις πιο ωραίες στιγμές είναι η κουβέντα στο τραπέζι. Μου αρέσουν οι συναντήσεις με φίλους. Μου αρέσει υπερβολικά ο κινηματογράφος. Αγαπημένη ταινία ο «Νονός». Πηγαίνω κάποιες φορές σε ένα εξοχικό στο βουνό, ηρεμώ, αλλά είμαι περισσότερο της θάλασσας.
Οι στιγμές που ένιωσα ότι ήμουν στον απόλυτο επίγειο παράδεισο ήταν κάποια πρωινά Σαββάτου ή Κυριακής στο Δασούδι. Προσπαθώ να περπατώ, η θάλασσα είναι πηγή ζωής, πηγή αισιοδοξίας, δε θα μπορούσα να φανταστώ τη Λεμεσό χωρίς τη θάλασσα. Δε θα ήθελα να ζω σε πόλη που να μην έχει θάλασσα. Είναι μέρος της γοητείας της.
Γενικότερα ήμουν σε μια οικογένεια που ενδιαφερόταν. Είχα ένα θείο που ήταν τομεάρχης στην ΕΟΚΑ. Αν και οι δικοί μου δεν είχαν ακαδημαϊκή μόρφωση, ήταν έντονα κοινωνικοποιημένοι με την αίσθηση του πολίτη που καταξιώνεται μέσα από την προσφορά στο συνάνθρωπο. Από μικρός ήθελα να ήμουν πολλά πράγματα. Οι ομορφότερες στιγμές ήταν όταν εργαζόμουν στο μπακάλικο του πατέρα μου. Οι πιο ωραίοι τρόποι για να υπηρετήσεις τον συμπολίτη σου είναι και οι πιο απλοί.
Η ανάγκη να ασχοληθώ συντεταγμένα με την πολιτική προέκυψε στην Αθήνα, μετά τις σπουδές μου στην Αμερική. Στην Αθήνα έζησα από το 1978 έως το 1981, νιώθοντας την ανάγκη να καλύψω ένα κενό μέσα μου. Θεωρώ ότι η Αθήνα είναι η μητρόπολη του Ελληνισμού. Αυτά τα χρόνια ήταν τα χρόνια της χιονοστιβάδας του ΠΑΣΟΚ, πήγε από το 25% στο 51%. Είχα γνωρίσει αρκετά άτομα και στην Ελλάδα και στην Κύπρο, τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά, συνδικαλιστές με καθαρότητα πνεύματος και γνώσεις. Στην Αθήνα είχα γνωριστεί με το Γιάννο Κρανιδιώτη, ο οποίος ήταν μία φωτισμένη προσωπικότητα.
Περισσότερο στη Λεμεσό με γοητεύουν οι άνθρωποι, η νοοτροπία τους. Η νοοτροπία του Λεμεσιανού είναι η ανεκτικότητα, η αποδοχή του άλλου. Αυτό οφείλεται στο ότι η Λεμεσός από παλιά είχε λιμάνι, κόσμος έρχεται, αλληλοεπιδρά και διαμορφώνει το χαρακτήρα της πόλης.
Η Λεμεσός έχει ένα φοβερό χαρακτηριστικό: έχει άποψη ο απλός Λεμεσιανός – δε θα το πιστεύετε πόσος κόσμος παίρνει τηλέφωνο για να διατυπώσει προτάσεις. Υπάρχει επίσης πλειάδα ειδικών, τεχνοκρατών, από επιχειρηματίες, επιστήμονες, ανθρώπους των γραμμάτων, των τεχνών, επί παντός επιστητού. Αλίμονο αν δεν αξιοποιήσουμε αυτό τον πλούτο.
Πόλεις που θαυμάζω είναι η Αθήνα, η Βοστόνη, το Στρασβούργο. Έχουν χαρακτήρα, στοιχεία φυσικής ομορφιάς, πολιτιστική δραστηριότητα, υποδομές. Το επίπεδο της Λεμεσού είναι πολύ καλό, αλλά οι δυνατότητές της είναι πολύ μεγαλύτερες.
Αυτό που πάντα ξεχώριζε τη Λεμεσό είναι η τάση για καινοτομία, μια κίνηση προς το διαφορετικό. Δεν πρέπει, όμως, να χάσουμε την παράδοση, έχει τεράστια κληρονομιά η Λεμεσός. Στο παραλιακό μέτωπο έχει χτιστεί ένα τείχος και το βρίσκουμε σήμερα μπροστά μας. Γι’ αυτό δεν πρέπει να κάνουμε το ίδιο λάθος με τα ψηλά κτίρια. Τα μεγάλα κτίρια δεν είναι ούτε πανάκεια, ούτε κατάρα. Η πόλη καλπάζει, μπορεί υπό κάποιες προϋποθέσεις τα κτίρια να είναι αυτό που χρειάζεται, αλλά πρέπει να προσέξουμε καθώς καλπάζει να μην εξοστρακιστεί.
Ίσως θα χρειαζόταν να έχω λίγη περισσότερη υπομονή στα πιο απλά πράγματα και ίσως τα πιο ουσιαστικά… Προσπαθώ πολύ να το βελτιώσω και νομίζω ότι είμαι σε καλό δρόμο.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η πολυπολιτισμικότητα είναι η ταυτότητα της Λεμεσού, όμως αυτό είναι λάθος. Είναι ένα στοιχείο που προσθέτει στη Λεμεσό, δεν μπορεί όμως να μην υπάρχει συγκεκριμένος χαρακτήρας. Είναι μια όμορφη πόλη, που δε χρειάζεται φτιασίδια. Κάποια μπιχλιμπίδια δε βλάφτουν, αλλά δεν πρέπει να τη φορτώσουμε πράγματα. Πρέπει να διαφυλάξουμε το παλιό, το διαχρονικό. Δεν υποτιμώ ούτε τη Μαρίνα, ούτε το Παλιό Λιμάνι με τη λάμψη και τα φωτεινά χρώματα, αλλά δεν είναι αυτό που βάζει τη σφραγίδα στην πόλη, θα μπορούσε να γίνει κάτι πολύ καλύτερο, που να συνδέει και το καινούριο και την παράδοση μαζί.
Η Λεμεσός έχει όλα τα στοιχεία που χρειάζεται. Όλα τα υλικά είναι πάνω στο τραπέζι για να γίνει ένα εξαιρετικό φαγητό. Φυσική ομορφιά, η θάλασσα, μια καλή βάση υποδομών – σε δρόμους, επικοινωνίες και υπηρεσίες -, ένα καλό πλέγμα επαγγελματικών ομάδων, ένα επιχειρηματικό κέντρο, προοδευτικότητα, πόλη φιλόξενη, με κοινωνική ευαισθησία, ευθυμία.
Δεν μπορείς να είσαι αναίσθητος στην κριτική, αλλά ούτε και υπερευαίσθητος. Αν είσαι αναίσθητος δεν μπορείς να αναγνωρίσεις και την καλόπιστη κριτική, μια κριτική που μπορεί να σου ρίξει φως σε πράγματα που μπορείς να διορθώσεις. Αν είσαι υπερευαίσθητος στην κριτική, τότε σε σκοτώνει. Χρειάζονται πολλά χρόνια, πολλή εμπειρία και έκθεση στην κριτική για να ισορροπήσεις.
Νομίζω ότι είμαι σε θέση να βλέπω αντικειμενικά κάποια πράγματα. Κάποιοι τον ηγέτη τον θέλουν απόμακρο, να τηρεί απόσταση. Το αντίθετο είναι πιο αποδοτικό. Πρέπει να είσαι πειθαρχημένος και απαιτητικός, πρώτα από τον εαυτό σου και μετά από τους άλλους. Πιστεύω στην ομαδική δουλειά, στην ανάθεση ευθύνης από τους συνεργάτες μου, τους προκαλώ να κάνουν βήματα, τους στηρίζω για να μη φοβούνται να κάνουν λάθη.
Δεν μπορεί η οικογένεια, τα παιδιά, οι φίλοι να έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Χρειάζεται χρόνος, όχι απλά το γνωστό «ποιοτικός χρόνος», χρειάζεται και χρόνος.
Προτιμώ κάποιος να κάνει κάτι λανθασμένα, παρά να μην κάνει τίποτα. Έτσι έχει την ευκαιρία να το διορθώσει. «Τα του Καίσαρος, τω Καίσαρι»: καθένας πρέπει να λαμβάνει τα εύσημα για τα θετικά, αλλά να υπάρχει αυστηρή κριτική για τα αρνητικά. Στόχος δεν είναι να τιμωρηθείς, αλλά να μάθεις από τα λάθη. Και ναι, όπου πρέπει να υπάρχει και η τιμωρία, γιατί όχι. Ένα λάθος είναι θετικό όταν μάθεις από αυτό. Ένα λάθος είναι αρνητικό, όταν επαναλαμβάνεται.
Το άγχος είναι καλό μέχρι ένα σημείο. Σε κάνει να αντέχεις την πίεση. Επίσης, χωρίς ρίσκο δε γίνεται τίποτα, αλλά το ρίσκο που έχει στοιχεία ενός υπολογισμού. Ρισκάρεις προσεκτικά, αν και είναι αντίφαση. Αν κάνεις πράγματα που δεν εμπεριέχουν το στοιχείο της αποτυχίας δεν πας πολύ μακριά. Ήταν η υποψηφιότητά μου μια τέτοια περίπτωση. Με μια αρνητική εξέλιξη σε αυτές τις εκλογές θα έμενα εκτεθειμένος, άρα μπορώ να πω καθαρά ότι ναι, ήταν ένα μεγάλο ρίσκο.
Με ενοχλεί το ψέμα, η υστεροβουλία, ο ατομικισμός, η ιδιοτέλεια. Είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους πολιτικούς. Συνηθίζεις στο ψέμα, θέλεις συνέχεια περισσότερα. Όλοι έχουμε τα ζωτικά μας ψεύδη, βέβαια. Όταν μπεις στη διαδικασία να πεις ψέματα, αυτοπαγιδεύεσαι.
Ίσως θα χρειαζόταν να έχω λίγη περισσότερη υπομονή στα πιο απλά πράγματα και ίσως τα πιο ουσιαστικά, στις σχέσεις με την οικογένεια. Σημαντικό είναι κάποιος να ακούει. Γενικά δεν ακούμε σαν άνθρωποι και είναι προτέρημα κάποιος να ακούει. Προσπαθώ πολύ να το βελτιώσω και νομίζω είμαι σε καλό δρόμο. Όλοι έχουμε τα λάθη μας, το θέμα είναι να τα αναγνωρίζουμε και να προσπαθούμε να τα διορθώνουμε.
Ο ανθρώπινος πόνος είναι κάτι που δεν αντέχει κανένας. Δεν αντέχεις, όταν βλέπεις συνανθρώπους σου να υποφέρουν και αναρωτιέσαι πως μπορεί να καταντήσει η ανθρώπινη ύπαρξη. Αν πρέπει να πω ότι κάτι με φοβίζει, θα έλεγα χωρίς δεύτερη σκέψη, ο ανθρώπινος πόνος.
Ο Δήμαρχος Νίκος Νικολαΐδης έχει αναλάβει αποφασιστικά το νέο του ρόλο. Έχει στόχους, όραμα, φιλοδοξίες και τονίζει ότι δε θα κάνει εκπτώσεις στις αρχές του. Εργαλεία του, όπως λέει, ο νόμος και η εμπειρογνωμοσύνη για να οδηγήσει τη Λεμεσό εκεί που θέλει να τη δει. Την ίδια στιγμή δηλώνει πάνω από όλα οικογενειάρχης.
«Ακόμα την ψάχνω», ομολογεί ο άνθρωπος Νίκος Νικολαΐδης, χωρίς, όμως, να βιάζεται, αφού απολαμβάνει ιδιαιτέρως την αναζήτηση (όπως όλοι μας άλλωστε). Μέχρι τότε, συνεχίζει να ευχαριστιέται με τις πρωινές βόλτες στο Δασούδι, τις πολύτιμες στιγμές με φίλους και τις επιτυχίες στον πολιτικό στίβο, χωρίς ποτέ να φεύγει από το μυαλό του μια Λεμεσός που θα ξεπεράσει την Αθήνα, τη Βοστόνη και το Στρασβούργο μαζί.
