Στις 11 Ιουνίου του 1921, γεννήθηκε στη Λεμεσό ένα αγοράκι, που έμελλε να τιμήσει τόσο την Κύπρο, όσο και την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο. Η Ελλάδα του χρωστάει μερικά από τα σπουδαιότερα κινηματογραφικά έργα, που έφθασαν μέχρι και τα βραβεία Όσκαρ, όπως επίσης και τον πρώτο φωτισμό του βράχου της Ακρόπολης. Όσο για την Κύπρο, σε αυτόν οφείλει μία από τις πιο δραματικές καταγραφές του δράματος του 1974.
Ο Μιχάλης Κακογιάννης, γιος της Αγγελικής και του Παναγιώτη, προοριζόταν για δικηγόρος, όπως ο πατέρας του. Η ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία του, όμως, που φαινόταν ήδη από τα πειράγματα που σκαρφιζόταν ως παιδί, τον προόριζε για κάτι μεγαλύτερο. Η οικονομική άνεση που απολάμβανε η οικογένειά του, τον οδήγησε στο Λονδίνο για σπουδές στη Νομική. Η δραματική τέχνη, όμως, και η σκηνοθεσία τον κέρδισαν πολύ γρήγορα. Βέβαια, στη νομική και στην πολιτική διέπρεψε η αδερφή του, Στέλλα Σουλιώτη, που υπήρξε υπουργός Δικαιοσύνης και Υγείας.
Το ταλέντο του ήταν έκδηλο στις εκφράσεις και τις κινήσεις του, καθώς έδινε σκηνοθετικές οδηγίες.
Σχεδόν ολόκληρο το διάστημα που βρισκόταν στο Λονδίνο, εργάστηκε στην ελληνική υπηρεσία του BBC, ως μεταφραστής και εκφωνητής. Σε ηλικία μόλις 22 χρόνων υπήρξε διευθυντής προγράμματος της «Κυπριακής Ώρας». Αν και το 1947, ξεκίνησε την καριέρα ως ηθοποιός, καταπιάστηκε γρήγορα με τη σκηνοθεσία και το 1953 βρέθηκε στην Ελλάδα.
Η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ήταν το «Κυριακάτικο ξύπνημα» (1954) και αποτέλεσε την πρώτη από μία σειρά συνεργασιών με την Έλλη Λαμπέτη. Η ταινία «Ζορμπάς», με τον Anthony Quinn, έφτασε στα Όσκαρ με 7 Υποψηφιότητες (ταινίας, σκηνοθεσίας, διασκευασμένου σεναρίου, φωτογραφίας, σκηνογραφίας, Α’ ανδρικού ρόλου, Β’ γυναικείου ρόλου). Ταινία – ορόσημο αποτελεί η «Στέλλα» (1955), ενώ δραματοποίησε αρκετά έργα αρχαίων τραγωδών, όπως η «Ηλέκτρα», αναδεικνύοντας την εμβληματική μορφή της διεθνούς φήμης Ειρήνης Παπά.
Στιγμές από τα γυρίσματα.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της Χούντας στην Ελλάδα, ο Κακογιάννης, που ζούσε στο εξωτερικό, τοποθετήθηκε ανοιχτά στα γαλλικά ραδιόφωνα εναντίον της, και συνεργάστηκε με τη Μελίνα Μερκούρη στον αντιδικτατορικό αγώνα.
Το 1974, συγκλονισμένος από το δράμα της εισβολής του Αττίλα στην Κύπρο, με έναν εικονολήπτη και έναν ηχολήπτη κινηματογράφησε ένα μοναδικό ντοκουμέντο της κυπριακής τραγωδίας: τον «Αττίλα ’74». Με δική του δωρεά ανεγέρθηκε το 1978 και το Δημοτικό Σχολείο Αγίων Αναργύρων «Μιχάλης Κακογιάννης» στη Λάρνακα, το οποίο κάλυψε ανάγκες κυρίως παιδιών από προσφυγικές οικογένειες.
Στιγμιότυπα από την ταίνια - ντοκουμέντο που καταγράφει το τραγικό καλοκαίρι του 1974.
Έργο του Μιχάλη Κακογιάννη είναι και ο νυχτερινός φωτισμός των μνημείων της Ακρόπολης, τον οποίο εκείνος πρώτος οραματίσθηκε και για την επίτευξη του οποίου ίδρυσε το σύλλογο «Οι Φίλοι της Αθήνας», εξασφαλίζοντας τις υπηρεσίες του διάσημου Γάλλου φωτιστή Pierre Bideau και αναλαμβάνοντας τη χρηματοδότηση όλων των απαραίτητων μελετών.
Τα βραβεία που του έχουν απονεμηθεί από όλο τον κόσμο (μεταξύ των οποίων και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών και επίτιμοι τίτλοι από Πανεπιστήμια των ΗΠΑ) σηματίζουν μακρά λίστα. Ο Μιχάλης Κακογιάννης, όμως, που ξεχώρισε πρωτίστως ως άνθρωπος της τέχνης, μιας τέχνης βαθιά ανθρώπινης, φρόντισε ώστε η παράδοση αυτή να βρει συνέχεια και έτσι το 2004 συνέστησε το κοινωφελές ίδρυμα με την επωνυμία «Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης», για τη μελέτη και διάδοση των τεχνών του θεάτρου και του κινηματογράφου. Έτσι, όταν στις 25 Ιουλίου 2011 ο μεγάλος αυτός Λεμεσιανός έφυγε από τη ζωή, άφησε μία παρακαταθήκη που κάνει περήφανη την Κύπρο, την Ελλάδα και όχι μόνο.
Πηγή: Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη
* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα αφιερώματα του Project «Ιστορία της Λεμεσού» παρουσιάζουν υλικό που έχει προκύψει από τις μέχρι στιγμής ιστορικές έρευνες. Τυχόν νέα δεδομένα, ενσωματώνονται στα αφιερώματα αφού επιβεβαιωθούν.