Το πιο χαρακτηριστικό σημείο της Λεμεσού σήμερα είναι χωρίς αμφιβολία το παραλιακό της μέτωπο: μια περιοχή με πάρκα, πεζόδρομους, χώρους άθλησης και αναψυχής και – φυσικά – με χιλιόμετρα παραλιών που φιλοξενούν δεκάδες χιλιάδες κολυμβητές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Όλα αυτά, όμως, δεν ήταν ανέκαθεν δεδομένα για τη Λεμεσό, η οποία στις αρχές του 20ου αιώνα φαινόταν από τη θάλασσα σαν φρούριο, ενώ η έννοια του μόλου δεν υπήρχε ούτε καν σαν υποψία.
Κατά την Τουρκοκρατία η Λεμεσός ήταν μια μικρή πολίχνη, σε κοντινή απόσταση γύρω από το μικρό, πρόχειρο λιμάνι της. Μια σειρά από κτίρια (σπίτια, αποθήκες και γραφεία) με τους πίσω τοίχους τους κτισμένους πάνω στη θάλασσα, οριοθετούσαν τη ζωή της πόλης, δημιουργώντας απόσταση ανάμεσα στην καθημερινότητα των κατοίκων και τη θάλασσα. Αυτοί του είδους οι περιορισμοί (όπως ήταν και τα μικρά παράθυρα των σπιτιών, αλλά και τα κλειστά μπαλκόνια) αποτελούσαν τη νόρμα για την εποχή εκείνη και χρειάστηκε να περάσει η Κύπρος στα χέρια των Άγγλων για να αλλάξει αυτό.
Από το 1879, ο Άγγλος διοικητής διατάσσει να αρχίσει η κατεδάφιση των σπιτιών που είχα χτίσει τους τοίχους του πάνω στη θάλασσα, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δε θέλω η Λεμεσός να μοιάζει με μια άσχημη, τουρκική πόλη». Από το 1908, οι Δήμαρχοι της πόλης (με πρώτο τον Χριστόδουλο Σώζο) αρχίζουν να σχεδιάζουν και να υλοποιούν την αναμόρφωση του παραλιακού μετώπου. Μάλιστα, το 1912 το παραλιακό μέτωπο φωταγωγείται για πρώτη φορά.
Το παραλιακό μέτωπο της Λεμεσού, όπως φαινόταν στα τέλη του 19ου αιώνα. Χρειάστηκε να περάσουν 100 χρόνια μέχρι να κατεδαφιστεί και ο τελευταίος τοίχος που άγγιζε τη θάλασσα της πόλης.
Από τη δεκαετία του 1930, το παραλιακό μέτωπο μοιράζεται σε τμήματα (τους 3 μόλους, όπως ήταν γνωστοί παλιότερα), τα οποία δεν είχαν κατασκευαστεί ομοιόμορφα (αλλού υπήρχε πεζόδρομος, αλλού χώροι για καφενεία κλπ). Το 1970 εκπονείται από τον Αλέξανδρο Δημητρίου το σχέδιο για την επέκταση της ξηράς μέσα στη θάλασσα, που θα επέτρεπε να επεκταθεί και ο δρόμος, αλλά να κατασκευαστεί η αρχική μορφή του μόλου, που σήμερα έχει εξελιχθεί στο πιο γνωστό πάρκο της πόλης.
Φωτογραφίες: Ιστορικό Αρχείο Λεμεσού
Πληροφορίες: Μίμης Σοφοκλέους, Επιστημονικός Διευθυντής Ιστορικού Αρχείου Λεμεσού
