Το αρχαιότερο κρασί της Ευρώπης
Η Commandaria είναι το πρώτο και μοναδικό κυπριακό κρασί με Προστατευόμενη (Ελεγχόμενη) Ονομασία Προέλευσης και αποκλειστική ζώνη παραγωγής από το 1990. Παράγεται από αμπέλια που βρίσκονται σε συγκεκριμένη και ελεγχόμενη ζώνη καλλιέργειας που ανήκει στα γνωστά χωριά της Κομανδαρίας: Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κωνσταντίνος, Άγιος Μάμας, Άγιος Παύλος, Αψιού, Γεράσα, Δωρός, Ζωοπηγή, Καλό Χωριό, Καπηλειό, Λάνια, Λουβαράς, Μονάγρι, Συλίκου.
Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως η Κύπρος είναι η απαρχή της παραγωγής των αρχαιότερων κρασιών της Ευρώπης και μας παίρνουν 5000 χρόνια πίσω στο χρόνο. Αρκετά βάσιμο αν σκεφτεί κανείς πως στο χωριό Ερήμη υπήρχε πριν από 4.500 χρόνια μεγάλο κέντρο παραγωγής κρασιού. Η Κύπρος διαθέτει ένα πολύ ιδιαίτερο υπέδαφος και μπόλικες ηλιόλουστες μέρες, γι αυτό και ξεχωρίζει στην παραγωγή γλυκών κρασιών από γηγενείς ποικιλίες σταφυλιών.
Η ονομασία θρύλος
Το κόκκινο γλυκό κρασί «Νάμα» ήταν γνωστό στα πανάρχαια χρόνια. Ποιητές και ιστορικοί επευφήμησαν την Κύπρο για το εξαιρετικό της κρασί.
Ο θρύλος λέει πως ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος κατά την Σταυροφορία του κατέλαβε την Κύπρο το 1191 και παντρεύτηκε την όμορφη Βερεγγάρια, γιόρτασε τη νίκη του και τη χαρά του με το γλυκό κρασί Νάμα.
Το «Νάμα» παραγόταν κυρίως στην περιοχή της Μεγάλης Κουμανταρίας (Grande Commanderie) εκεί όπου κατά την περίοδο των Σταυροφοριών βρισκόταν η έδρα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη και των Ναϊτών Ιπποτών. Κάπως έτσι το αρχαιότερο κρασί στον κόσμο, έγινε γνωστό ως «Κομανδαρία». Τα 14 χωριά που παράγουν το κρασί της Κομανδαρίας, εξουσιάζονταν από το Τάγμα Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, με έδρα το Κολόσσι.
Ένας μύθος λέει ότι, κατά τη διάρκεια του 13ου αιώνα, ο Φίλιππος Αύγουστος της Γαλλίας διοργάνωσε τον πρώτο διαγωνισμό γευσιγνωσίας με κρασιά από όλη την Ευρώπη και πως η Κομανδαρία ήταν το νικητήριο κρασί.
Φεστιβάλ Κομανδαρίας 2016 στο χωριό Καπηλειό, Λεμεσού
Μέχρι και τις 17 Σεπτεμβρίου τα περίφημα χωριά της Κομανδαρίας ενώνονται στο χωριό Καπηλειό και υποδέχονται και πάλι, εκατοντάδες επισκέπτες που θέλουν να συμμετέχουν στη συγκομιδή και στο πάτημα των σταφυλιών, αλλά και που θα ήθελαν να μάθουν πώς να μαγειρεύουν χρησιμοποιώντας Κομανδαρία. Τα δε τοπικά οινοποιεία και οι αμπελώνες ανοίγουν τις πόρτες τους και η παράδοση παρουσιάζεται ενώπιον όλων σε ένα ολοήμερο και καθημερινό φεστιβάλ.