Yπήρξε ορόσημο και σταθμός (μεταφορικά και κυριολεκτικά) για την ημιορεινή Λεμεσό. Σχεδόν στη μέση της απόστασης μεταξύ Λεμεσού και Τροόδους, αυτό το δέντρο – γίγαντας ήταν για πολλές δεκαετίες λόγος και αφορμή για να ξεκουραστούν οι ταξιδιώτες που έκαναν τη διαδρομή αυτή. Εδώ και 30 περίπου χρόνια, αυτή η τεράστια βελανιδιά συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς στις μνήμες όλων αυτών των ταξιδωτών, όμως ο μεγαλοπρεπής εκείνος δρυς ανήκει οριστικά στο παρελθόν.
«Ο δρυς της Λάνιας», όπως τον ήξεραν οι παλιοί, ή «ο βασιλικός δρυς», όπως ονομάστηκε κατά την Αγγλοκρατία, ήταν ένα αιωνόβιο δέντρο που αποτελούσε μια ευχάριστη και αναγκαία στάση στον δρόμο του χωριού Λάνια, περίπου 25 χλμ. από τη Λεμεσό. Ο χοντρός κορμός και τα κλαδιά που απλώνονταν σε μεγάλη διάμετρο χρησίμευσαν για να στηθεί πάνω του ένα αναψυκτήριο – καφενείο, που πρόσφερε το απαραίτητο ρόφημα αναζωογόνησης, πριν οι ταξιδιώτες συνεχίσουν την πορεία τους.
Σύμφωνα με την παράδοση, η ονομασία «βασιλικός δρυς» αποδίδεται σε επίσκεψη του βασιλιά Φαρούκ της Αιγύπτου, ο οποίος παραθέριζε στην ορεινή Λεμεσό και το Τρόοδος κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Βέβαια, το ίδιο το μέγεθος και η επιβλητική όψη του δέντρου και μόνο, θα μπορούσαν κάλλιστα να δικαιολογούν ένα τέτοιο χαρακτηρισμό.
Ό,τι έχει απομείνει σήμερα από το μεγαλειώδες αυτό δέντρο.
Ο κύκλος της ζωής του αιωνόβιου αυτού γίγαντα έκλεισε στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Η ελλιπής φροντίδα και συντήρηση που απαιτείται για την επιβίωση τέτοιων μνημείων της φύσης, δε δόθηκε έγκαιρα στο δέντρο, με αποτέλεσμα ο κορμός του να σαπίσει, να μοιραστεί και ο δρυς να μαραθεί. Σήμερα, τα απομεινάρια του ορόσημου αυτού συνεχίζουν να βρίσκονται στο ίδιο πάντα σημείο, καθ' οδόν προς το Τρόοδος, απέναντι από τον Αστυνομικό Σταθμό Λάνειας.
* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα αφιερώματα του Project «Ιστορία της Λεμεσού» παρουσιάζουν υλικό που έχει προκύψει από τις μέχρι στιγμής ιστορικές έρευνες. Τυχόν νέα δεδομένα, ενσωματώνονται στα αφιερώματα αφού επιβεβαιωθούν.Στο χωριό υπάρχουν και άλλα αιωνόβια δέντρα μέχρι σήμερα, μεταξύ των οποίων και μια ακόμα βελανιδιά. Άλλωστε, μια εκδοχή για την ονομασία του χωριού αποδίδει το «Λάνια» σε συντομογραφία του «Βαλάνια».